Hét antwoord op stijgende energiekosten: maatregelen en besparingsoffensief

13 oktober 2021

Hét antwoord op stijgende energiekosten: maatregelen en besparingsoffensief

Het is niemand ontgaan: de energieprijzen schieten door het dak. En dat is een groot probleem. Op dit moment leeft al 10% van de huishoudens in Nederland in energiearmoede (bron: energiearmoede.nl). Dit aantal zal de komende tijd fors toenemen. Maar ook sectoren die veel fossiele energie gebruiken, slaken noodkreten. Zij roepen het kabinet op om te komen tot grootschalige steunmaatregelen. De Natuur en Milieufederatie Drenthe pleit voor regulerende maatregelen en een grootschalig besparingsoffensief. Deze crisis biedt namelijk kansen voor de versnelling van de energietransitie. En die is bikkelhard nodig voor de aanpak van het klimaatprobleem. Doorpakken dus!

We zijn te sterk afhankelijk van fossiele brandstoffen, dat wordt nu pijnlijk zichtbaar. De energieprijzen stijgen explosief en dat vraagt om structurele oplossingen. We moeten af van onze fossiele verslaving en drastischer én minder vrijblijvend inzetten op energiebesparing. Daarmee pakken we de klimaatproblemen aan en wordt Nederland minder afhankelijk van de fossiele brandstoffen uit het buitenland. Het is dus tijd om een andere weg in te slaan. En dat kan: vernieuwde technieken maken besparen steeds makkelijker en ook nog eens meer rendabel.

De explosieve prijsstijgingen zijn een gevolg van de marktwerking. De bal voor de aanpak en oplossingen ligt daarom nu nadrukkelijk bij de politiek. We geven ze daarvoor graag onze handreikingen:

Investeren in verduurzaming

Een deel van de woningeigenaren wordt slapend rijk door de stijgende woningprijzen in de afgelopen jaren. Dat biedt mogelijkheden om te investeren in de verduurzaming van je huis. Toch gebeurt dat helaas nog te weinig. Daarom pleiten wij voor een stapsgewijze wettelijke aanscherping van de energieprestaties. Vervolgens kunnen deze verduurzamingsmaatregelen via de belasting fiscaal aantrekkelijker worden gemaakt. Want ook voor woningeigenaren die het niet zo breed hebben, moeten we deze investeringen financieel aantrekkelijk maken op basis van vermindering van de totale woonlasten.

Huurders zijn natuurlijk afhankelijk van de woningeigenaren. Maar ook voor deze groepen kunnen we grote stappen zetten. De woningcorporaties bezitten de grootste woningvoorraad. Zij pleiten voor afschaffing van de verhuurderheffing, een belasting die het Rijk int. Dat pleidooi kunnen we van harte onderschrijven, mits deze afschaffing één op één gekoppeld wordt aan harde prestatieafspraken en een investeringspakket voor de verduurzaming van deze voorraad. Dat is niet alleen een Rijksverantwoordelijkheid. Hier zijn nadrukkelijk ook de Drentse gemeenten aan zet, aangezien zij jaarlijks dit soort afspraken met de woningcorporaties maken.

Energiearmoede

Een groeiend deel van de Nederlandse huishoudens heeft een te hoge energierekening ten opzichte van het inkomen. Daardoor hebben zij moeite met het betalen van de energierekening en vaak beschikken zij niet over het geld om hun huis te verduurzamen. Voor deze mensen moeten we snel een oplossing vinden in de vorm van inkomenssteun of compensatie. Zij mogen niet de dupe worden van een falend en fossiel energiebeleid. Het verminderen van alleen de energiebelasting zet geen zoden aan de dijk. Het is belangrijk om hier maatwerk te leveren. Sterke schouders kunnen hier echt de zwaardere lasten dragen. Ook hier zijn de gemeenten -met extra financiële steun van het Rijk- mede aan zet om de meest schrijnende gevallen snel terzijde te kunnen staan.

Noodsteunmaatregelen

Bedrijven zijn al lange tijd verplicht om besparingsmaatregelen te nemen als deze binnen vijf jaar kunnen worden terugverdiend. Helaas is het met de handhaving van deze regels slecht gesteld. Als er noodsteunmaatregelen nodig zijn voor de energie-intensieve bedrijven, dan moeten deze dus zeker worden gekoppeld aan de harde afspraken over de afbouw van de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen. Hier ligt een schone taak voor de provincie en zijn regionale uitvoeringsdienst voor de opzet en handhaving van energie-bespaarplannen.

Ieder zijn deel; samen voor een energieneutraal Drenthe

De stijgende energieprijzen vormen voor de mensen die financieel geraakt worden een bedreiging. Hier moet snel actie op worden ondernomen, maar dit is tegelijkertijd een kans om te  zorgen voor een structurele versnelling van de energietransitie. Hier ligt een primaire verantwoordelijkheid voor de politiek maar ook een verantwoordelijkheid van ons allen: we moeten niet alleen zorgen voor een snelle, maar ook voor een sociale energietransitie. Samen staan we voor een duurzaam Drenthe!

Energieneutraal Drenthe

De Natuur en Milieufederatie Drenthe werkt met een groot aantal partners samen aan energiebesparingsacties voor een Energieneutraal Drenthe. Dit doen we onder andere via:

  • Drents Energieloket: bij het loket kunnen Drentse woningeigenaren terecht voor onafhankelijk en gratis advies over bespaarmaatregelen voor hun woning. Wat is er mogelijk en is er subsidie?
  • Energiecoaches: met een uitgebreide checklist, de energierekening en woninggegevens geven energiecoaches bespaartips over wat je kunt doen om je energieverbruik te verlagen.
  • Programma Lokale Energie Drenthe (PLED): het PLED ondersteunt lokale energie initiatieven en energie coöperaties die zich inzetten energieneutrale wijken en dorpen.

Diverse fracties in de Tweede Kamer hebben eerder al bouwstenen voor een landelijk besparingsoffensief opgesteld. Hiermee hebben ze een goede voorzet gegeven voor een land brede aanpak.