Gemeente uitgelicht: lokale energiegroepen in Aa en Hunze

Gemeente uitgelicht: lokale energiegroepen in Aa en Hunze

Gemeenten spelen een belangrijke rol in het aanjagen van de lokale energietransitie. Maar wat doen gemeenten eigenlijk zoal? In de aanloop naar de Gemeenteraadsverkiezingen zoomen we in op de rol van gemeenten in lokale verduurzaming en vergroening. Deze keer laten we zien wat de gemeente Aa en Hunze allemaal doet om lokale energiegroepen te ondersteunen. En hoe inwoners uit de hele gemeente daardoor samen aan de slag kunnen!

 
Er stroomt van alles in de gemeente Aa en Hunze. Niet alleen de prachtige riviertjes de Drentsche Aa en de Hunze, maar óók een heleboel energie van inwoners. Zo zijn er 10 lokale energiegroepen actief in de gemeente, elk met hun eigen karakter, passend bij het dorp en de bewoners. Op 20 mei 2025 kwamen gemeente, initiatieven en het Steunpunt lokale energie initiatieven samen in Rolde om ervaringen en kennis uit te wisselen.

Van Duurzaam Balloo tot Energieneutraal Rolde

In de gemeente Aa en Hunze zijn zowel startende als meer gevestigde energiegroepen actief. De doelen lopen uiteen, maar het samen doen staat voorop. Een inwoner van Balloo omschrijft het mooi: “Wij zoeken naar mogelijkheden om de energietransitie zo te laten verlopen dat je er samen meer uit kunt halen dan individueel.”

In Balloo zijn ze nu een jaar actief en hebben in die tijd een enquête uitgezet in het dorp en een klimaat pubquiz georganiseerd. In Gasteren lag de focus eerst vooral op isoleren – en zijn hun bijeenkomsten (inclusief eten) altijd drukbezocht. In Gasselte-Kostvlies zijn ze al 5 jaar bezig en worden op dit moment de zonnepanelen gelegd van hun collectieve zonneproject, waarvan de opbrengst in het dorp wordt gestoken. Ook in Eext is het opwekproject bijna rond. In Rolde zijn veel informatieavonden georganiseerd – en hebben ze zelfs een repaircafé geopend, met subsidie van de gemeente.

De aanwezigen uit Schoonloo zijn verrast over wat er allemaal al is en al jaren gedaan wordt. Ook zij hopen hun dorpsgenoten enthousiast te krijgen om samen aan de slag te gaan. Ook in Anderen zijn plannen voor een nieuwe groep.

De Energieroepen in Gasteren en Balloërveld zijn ook bezig met een DUP: een dorpsuitvoeringsplan. Hierin kunnen ze hun plannen beschrijven om hun dorp aardgasvrij te maken. De gemeente en het Flexteam ondersteunen de dorpen hierin.

Gemeente Aa en Hunze faciliteert

Maar de gemeente Aa en Hunze doet nog meer. Zo is er een subsidieregeling voor lokale energie initiatieven. Per dorp is er €10.000 beschikbaar. Dit geld is breed inzetbaar, van eigen vergaderingen tot communicatie en de inzet van adviseurs.

Als initiatieven ergens tegenaan lopen kunnen ze ook vaak bij de gemeente terecht. Zo zijn er opwekprojecten waarbij de groepen lang moeten wachten tot er een aansluiting op het energienet is (vanwege netcongestie/’het net is vol’). De gemeente kan hierin ondersteunen door het vergunningstraject te stroomlijnen, al weten zij ook niet alles. De energietransitie is een complex proces en het is voor alle betrokkenen nog veel zoeken.

Door de onzekerheden rondom het volle stroomnet adviseert de gemeente Aa en Hunze initiatieven om veel meer in te zetten op isolatie: de eerste stap in het proces van verduurzaming. Inwoners van Gasselte vertellen dat zij daarom warmtebeeldcamera’s hebben aangeschaft, zo maken ze zichtbaar waar de warmte weglekt uit woningen. Hun advies is dan ook: eerst isoleren, dan pas verder kijken naar bijvoorbeeld een warmtepomp. De isolatiesubsidie Nij Begun biedt hierin veel mogelijkheden voor woningeigenaren. Ook is het Fixteam Drenthe actief in de gemeente. Zij helpen bewoners met het nemen van kleine energiebesparende maatregelen.