Energie en klimaat – Ik wil mijn stem laten horen

De komende jaren hebben de lokale overheden een flinke opgave om de wijken en woningen duurzamer en soms zelfs aardgasvrij te maken. Als inwoner kun je flink wat invloed hebben op de manier waarop dat gebeurt, zeker door samen met je buurtgenoten een de slag te gaan. Maar hoe pak je dat aan? En waar moet je aan denken bij een complex onderwerp als de warmtetransitie?  

• Wat kan ik doen in mijn wijk?

  Landelijk hebben de Natuur en Milieufederaties samen met een aantal andere partijen een programma opgezet voor ondersteuning van bewonersparticipatie: de Participatiecoalitie. Op de website https://departicipatiecoalitie.nl/ vind je basisdocumenten en voorbeelden van participatieve trajecten. 

  Op landelijk niveau zijn in 30 regio’s de Regionale Energie Strategieën (RES) uitgewerkt. Voor de provincie Drenthe gaat het om één RES, waarbij in de RES 1.0 doelen op provinciaal niveau zijn vastgelegd. De voortgang in de realisatie van de ambities wordt bijgehouden in een provinciale monitor. Op basis van de provinciale doelen hebben alle gemeenten een eigen opgave uitgewerkt in onder andere gemeentelijke warmte-transitieplannen. Deze kun je vinden op de website van je gemeente. En nu zijn de wijken aan de beurt, waarbij wordt ingezet op zogeheten Wijkuitvoeringsplannen (WUPs). 

  Voor vrijwel alle gemeenten is de betrokkenheid van bewoners bij het uitwerken van de wijkplannen essentieel. Lokale energie-initiatieven, -werkgroepen en coöperaties spelen daarbij een belangrijke rol, maar ook als individueel bewoner kun je je stem laten horen. 

  Vanuit de Natuur en Milieufederaties hebben we landelijk deze routekaart opgesteld, die je mogelijk op weg kan helpen. Bedenk wel: ieder proces is uniek, dus haal er vooral uit wat voor jouw project bruikbaar is!  

Zijn er plannen in jouw omgeving voor een zonnepark of windmolen en maak je je zorgen over de invloed op de natuur of biodiversiteit? Of wil je projectontwikkelaars laten horen wat de opties zijn voor het natuurinclusief maken van een energieproject?  

• Wat moet ik doen

  Een goed basisdocument is de Checklist zon & wind: Beoordelen van energieplannen bij jou in de buurt Daarmee kun je een energieplan beoordelen. Er zijn ook andere landelijke kennisdocumenten die handig kunnen zijn bij beleidsvorming: 

  • De publicatie Natuur en landschap in de RES geeft handvatten voor een transparante en uitlegbare borging van natuur en landschap in de RES 1.0; 
  • Met de Constructieve zonneladder maak je in 5 stappen lokaal beleid voor een goede inpassing van zonne-energie; 
  • Zowel de Checklist natuurbelangen bij windenergie op land als de Checklist natuurwaarden bij grondgebonden zonne-energie zijn een middel om in een vroeg stadium van een windproject of zonneproject het gesprek te openen over de omgang met natuurbelangen. 

   Er zijn ook voorbeelden waar je naar kunt verwijzen als het gaat om aandacht besteden aan het belang van de natuur, biodiversiteit en het landschap bij energieprojecten. Zo is er de afgelopen jaren gewerkt aan Energietuinen waarin zichtbaar gemaakt wordt dat grootschalige opwek van duurzame energie ook mooi kan zijn én samen kan gaan met natuur en recreatie. Bij het project Energietransitie Drentse Aa is samen met de bewoners van het Nationaal Park Drentse Aa nagedacht over hoe er vorm kan worden geven aan een transitie, passend bij het landschap en erfgoed van dit unieke gebied.