De transitie naar een circulaire economie vraagt om maatschappelijk leiderschap. Een gemeente kan door op het juiste moment initiatief te tonen en ontwikkelingen actief te stimuleren het vliegwiel van circulair ontwikkelen op gang brengen. Instrumenten die daarvoor gebruikt kunnen worden zijn vergunnen, zelf participeren en uiteraard zelf maatschappelijk ontwikkelen.
Wordt er in jouw gemeente al ingezet op losmaakbare en remontabele bouwwerken12? Wordt er in projecten nagedacht over hoogwaardige demontage aan het eind van de levensduur? Welke materialen gaan erin en welke komen er straks weer uit? En in welke staat zijn de materialen dan? Zijn ze dan herbruikbaar?
Hoogeveen – BORK werkt actief aan het circulair terugwinnen van grondstoffen en het opnieuw hoogwaardig inzetten ervan via een Circulaire HUB. Een mooi voorbeeld van wat er al kan – gewoon in Drenthe! Een filmpje over dit initiatief vind je hier.
Drenthe Woont Circulair – In verschillende Drentse gemeenten zijn door woningcoöperaties circulaire nieuw- of verbouwprojecten in gang gezet. Stakeholders uit de markt zijn hier actief en vroeg betrokken bij de planvorming. Het Noordelijk Innovatielab Circulaire Economie (NICE) heeft de lessen van deze innovatieve circulaire projecten gebundeld in een leerboek.
Wordt er in de paragraaf ‘huidige situatie’ van herbestemmings-vergunningen al structureel beschreven wat er gedemonteerd wordt, hoe er gedemonteerd wordt en wat er met de verzamelde grondstoffen gaat gebeuren? Iedere gemeente heeft een schatkist aan bestaande materialen. Na sloop kunnen deze herbestemd en hergebruikt worden in plaats van te worden afgevoerd.
Utrecht – Met het ‘Green House’ was de gemeente specifiek op zoek naar een bouwproject dat na een gegeven aantal jaar weer ‘opgepakt’ en ergens anders neergezet kon worden. Alles in project draaide om circulaire materialen en flexibiliteit in de toekomst.
Kijkt jouw gemeente bij nieuwe projecten eerst naar de mogelijkheden binnen de bestaande gebouwde omgeving, in plaats van het buitengebied? Maak je in vergunningsprocedures voor projecten in het buitengebied al voldoende expliciet waarom een bestaande kern geen haalbare alternatieve locatie is? De Ladder voor duurzame verstedelijking13 is een instrument voor efficiënt ruimtegebruik. Maakt jouw gemeente gebruik van deze ladder?
Stuurt jouw gemeente al op samenwerkingen bij nieuwe bouwprojecten? Bijvoorbeeld in de vorm van gezamenlijke opslagruimtes met centraal laden en lossen, een gedeeld wagenpark (en parkeergelegenheid), of zelfs uitwisselbare en gemengde kantoor- en fabrieksruimtes? Of zwaar materiaal dat vanuit parkmanagement of coöperatie zou kunnen worden aangeschaft? Het loont om dit in een vroeg stadium te agenderen en zoveel mogelijk mee te nemen in de gronduitgifte en specifieke vestigingsvoorwaarden.
Overheden hebben een voorbeeldfunctie en kunnen met hun eigen vastgoed, grond en ontwikkelmogelijkheden als pionier en trekker van nieuwe ontwikkelingen dienen. Maak gebruik van de instrumenten die door de Rijksoverheid worden aangereikt. Onderzoek hoe eigen projecten voor circulair bouwen in jouw gemeente kunnen aanjagen
