Werkplaats Voedselbos te gast in Bramenhof Haren

5 juli 2019

Werkplaats Voedselbos te gast in Bramenhof Haren

“Het is hier letterlijk een voedselbos, alles groeit hier door elkaar heen”

Woensdag 12 juni waren de deelnemers van de Werkplaats Voedselbossen Noord-Nederland te gast bij Monique Wijn. Zij beheert samen met een handvol vrijwilligers op het terrein van de Biotoop in Haren, het voormalige Biologisch Centrum van de Rijksuniversiteit Groningen, een heus voedselbos.

Het is even zoeken, want het voedselbos ligt behoorlijk verscholen achter op het terrein. We moeten zelfs nog door de biologische zelfoogsttuin van Gijs, om de ingang, een smalle corridor omringd door groen, te vinden. Wanneer we door de smalle doorgang lopen, buigend onder de lage takken, doemt plots een waarlijk groen paradijs op. In het voedselbos, omringd door hoge bomen, voel je meteen het microklimaat dat er heerst. Het is windstil, warm en vochtig. Die middag heeft het flink geregend. Het is alsof je je in een oerwoud waant.

Metershoge bramen
Monique vertelt: “Voedselbos De Bramenhof ontstond in 2014. Het was oorspronkelijk de permacultuurtuin van de Hortus botanicus Haren. Toen we hier kwamen, was het een verwilderd stuk bos dat volledig overgroeid was met metershoge bramen. Deze omringen het voedselbos nog steeds, om  het te beschermen tegen reeën en ongewenste indringers. Doordat hoge bomen het hele terrein omgeven, is er vrij veel schaduw. Ondanks dat, doen de fruitbomen en bessen het goed. Een goede dikke humuslaag is door de jarenlange bramengroei ontstaan en een voedselbodemweb kwam tot stand door de volwassen bomen. We verwijderden bramen om een open plek van ca. 25 bij 15 mter in het midden van het terrein te creëren. ” Naast deze centrale ontmoetingsruimte , is een aantal groentebedden met voornamelijk meerjarige groenten aangelegd, zoals eeuwig moes, zeebiet en suikerwortel, waar ook zaadgoed van wordt gewonnen.

Meerjarige groenten
Terwijl we verder wandelen, zijn de verschillende lagen van het voedselbos goed te zien. Onder de bomen staan bessenstruiken en het wemelt van bodembedekkers. Er zijn ook verschillende kruidachtige meerjarige groenten in het voedselbos onder de bomen en langs de paadjes. Klimmers als kiwibes, akebia, hop en kaukasische klimspinazie groeien in pergola’s of bomen. “Het is hier letterlijk een voedselbos, want alles groeit door elkaar heen. Onder de appelboom groeit Roomse Kervel, die het fruit beschermt. Voor het aanleggen van de groentebedden hebben we nooit gespit, maar afgedekt met karton en houtsnippers.

In het begin plantten we eenjarige groenten, maar we hadden veel last van slakken. Nu staan er alleen nog meerjarige groenten en graan. Er zijn ontzettend veel soorten eetbare wilde planten. Vaak hebben die een of meer eetbare bestanddelen. Van de bolgewassen kun je bijvoorbeeld heel goed de jonge scheuten eten. Andere eetbare delen zijn de bloemen, wortels, zaden, vruchten en het blad. Terwijl je oogst, leeft de plant verder. Ook verleng je het seizoen met het oogsten van meerjarige, want dit kan het hele jaar door. Meerjarige groenteplanten worden veel groter en zijn daardoor beter bestand tegen plagen, zoals slakken. Hun wortelstel is veel groter en groeit dieper. Diep in de grond halen ze mineralen omhoog, waardoor het mineraalgehalte van de voeding omhoog gaat. 100% van de tijd zitten levende wortels in de bodem die zorgen voor een goed bodemleven. Ook heb je minder werk, want je hoeft ze niet elk jaar aan te planten!”

In haar lezing die ze na de rondleiding door het voedselbos geeft, doet Monique nog veel meer uit de doeken over meerjarige groenten. Je kunt bij Monique zelfs een cursus over meerjarige groenten volgen.

Voedselbos Haren
Voedselbos Haren wordt onderhouden door 2-3 vrijwilligers, die elke donderdagmorgen in de tuin werken. Monique: “Er is nog ruimte voor nieuwe vrijwilligers. Je kunt je bij mij aanmelden via: moniquewijn2@gmail.com.” Er is ook een Facebookpagina: www.facebook.com/voedselbosharen/

Het was een geslaagde avond met een boeiende rondleiding en interessante lezing. De volgende bijeenkomst van de Werkplaats Voedselbossen Noord Nederland is op 11 september 2019. Wij zijn dan te gast bij De Helleborus in Engelbert. Deze avond wordt muzikaal afgesloten door twee muzikanten die tevens deelnemers zijn van de werkplaats.