Voorbereiden op de Gemeenteraadsverkiezingen: voor groenere en gezondere gemeenten!

3 juni 2025

Voorbereiden op de Gemeenteraadsverkiezingen: voor groenere en gezondere gemeenten!

Het lijkt nog ver weg, maar op woensdag 18 maart 2026 mogen we weer stemmen voor de Gemeenteraadsverkiezingen. Dan bepalen we opnieuw wie het voor het zeggen krijgen in onze gemeenten. En dat is belangrijk, want gemeenten doen meer dan je misschien denkt! Zo hebben gemeenten invloed op woningbouw, energie, voedsel en natuur. En goed nieuws: we kunnen nú al veel doen om onze gemeenten straks duurzamer, groener en gezonder te maken.

Gemeenten hebben een belangrijke rol en verantwoordelijkheid voor de lokale natuur en het milieu. Maar ook voor een gezonde leefomgeving, schone betaalbare energie, toekomstbestendige woningen én een circulaire economie. Juist lokaal kunnen gemeenten een groot verschil maken. En dat merken we als inwoners elke dag. Denk bijvoorbeeld aan de discussie rondom de bollenteelt in de gemeente Westerveld.

Wat er nu al gebeurt

Op dit moment zijn de politieke partijen bezig met de voorbereidingen van de verkiezingsprogramma’s. Uiteindelijk hopen wij dat dit zal leiden tot duurzame en groene bestuursprogramma’s. Voor politieke partijen is het kansrijk om al in de voorbereiding samen te werken met maatschappelijke organisaties, duurzame ondernemers en lokale bewonersorganisaties. Op deze manier kunnen gemeenten uiteindelijk met de beschikbare middelen meer meters maken.

Wij bieden graag onze hulp aan alle Drentse partijen aan die mee gaan doen aan de verkiezingen. Ook werken de Drentse natuur- en milieuorganisaties samen aan een set groene aanbevelingen voor de verkiezingsprogramma’s. Hieronder vind je al een voorzet voor belangrijke thema’s.

Alle hulp is welkom

Als inwoner kun je ook al veel doen in de aanloop naar de verkiezingen. Zoals:

• Ben je actief in een politieke partij? Dan kun je het proces naar de verkiezingen toe op de voet volgen, of deelnemen in het schrijfproces. Ook kun je input leveren tijdens vergaderingen.
• Ben je actief in een bewonersgroep? Laat jullie stem dan horen, bijvoorbeeld door het sturen van een brief aan politieke partijen. Onze collega’s uit Utrecht hebben hiervoor een handige training en voorbeeldbrieven gemaakt.
• Maak je je zorgen over een bepaald thema? Je kunt dan bijvoorbeeld iets organiseren in je eigen gemeente (denk aan een themabijeenkomst voor lokale politici). Ook kun je politieke partijen actief benaderen over dit thema.

Kun je hulp of inspiratie gebruiken? Mail ons je hulpvraag.

Waar kunnen Drentse gemeenten het verschil maken?

• 1. Een gezonde woning voor iedereen
  Iedereen wil wonen in een huis dat gezond is – zonder schimmel, tocht of torenhoge energielasten. Gemeenten spelen een sleutelrol bij het bouwen en verbouwen van woningen. Door te kiezen voor toekomstbestendig bouwen en slim gebruik te maken van bestaande panden, kunnen we sneller, goedkoper én duurzamer woningen realiseren. Daarbij ligt er een mooie kans om boeren te betrekken bij de bouw – met vezelgewassen als lokaal bouwmateriaal.
  Tip voor gemeenten: Gemeenten kunnen zich aansluiten bij de landelijke maatlat en samenwerking toekomstig bestendig bouwen.

• 2. Energiebesparing op nummer 1
  Energiebesparing is belangrijker dan ooit, zeker nu de energiekosten erg stijgen en het net steeds vaker vol is. Gelukkig zetten woningeigenaren, bedrijven en kantoren grote stappen om hun energieverbruik te verminderen. Gemeenten kunnen en moeten deze energiebesparing nog verder stimuleren, ook bij sociale huurwoningen. Dit kunnen zij doen door zelf energiebesparingsprogramma’s op te zetten en door bestaande coproducties en programma’s te steunen.
  Tip voor gemeenten: Intensiveer de inzet op energiebesparingsmaatregelen. Daarmee vermijden we hoge energierekeningen, halen we sneller de klimaatdoelen en ontlasten we het energienetwerk.

• 3. Gezond voedsel van gezonde landbouw
  Een gezond bord eten begint bij een gezonde landbouw. Gemeenten kunnen de landbouw stimuleren die niet alleen voedsel produceert, maar ook zorgt voor natuur, schoon water en een mooi buitengebied. Door boeren perspectief te bieden met duidelijke keuzes in ruimtelijk beleid, voedselbeleid en gebiedsontwikkeling ontstaat een win-win voor inwoners én ondernemers.
  Tip voor gemeenten: Stel samen met boeren en burgers een voedselagenda op. De gemeente Midden Drenthe is met het programma Eten van Hier een mooi voorbeeld.

• 4. Onafhankelijkheid van buitenlandse grondstoffen
  In een wereld waarin grondstoffen steeds schaarser worden én internationale spanningen toenemen is verminderen van de afhankelijkheid een strategische noodzaak. Door in te zetten op hergebruik, biobased materialen en circulaire productie maken we onze economie gezonder, onafhankelijker en veerkrachtiger.
  Tip voor gemeenten: Met meer delen en repareren gaan we de verspilling tegen en brengen we mensen weer bij elkaar. Als gemeente kun je je aansluiten bij Heel Drenthe deelt. Zie ook het voorbeeld van Meppel voor Elkaar.

• 5. Een gezonde en natuurlijke leefomgeving
  Een landschap met natuur dichtbij maakt gemeenten aantrekkelijker, gezonder en klimaatbestendiger. In Drenthe komt er steeds meer aandacht voor de Basiskwaliteit Natuur (BKN), het basisniveau dat we hard nodig hebben voor onze planten en dieren. Want: algemene planten- en diersoorten waarmee we ons altijd omringden nemen in aantallen af of verdwijnen zelfs helemaal.
  Tip voor gemeenten: Je kunt BKN gebruiken als onderlegger voor je plannen. Ook kun je bijdragen aan de BKN via bijvoorbeeld ecologisch beheer van bermen of herstel van landshapselementen.

• 6. Invloed en betrokkenheid van burgers
  Inwoners weten vaak precies wat er speelt in hun buurt of dorp. Gemeenten die inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties op tijd en serieus betrekken, nemen betere besluiten en krijgen meer draagvlak. Dat voorkomt vertraging én levert plannen op die echt werken. De Omgevingswet stelt participatie verplicht bij visies, plannen en vergunningen – en biedt gemeenten de kans om participatie stevig te verankeren in beleid én uitvoering.
  Tip voor gemeenten: Steun en faciliteer de proactieve inzet van burgergroepen. Breng ze in de goede positie en zorg voor evenwicht ten opzichte van alle adviesbureau’s, projectontwikkelaars e.d.