Laat het Drentse blauwe hart volstromen

13 april 2023

Laat het Drentse blauwe hart volstromen: maak werk van een zelfvoorzienend robuust watersysteem

Water stroomt door Drenthe

Schoon en voldoende water zijn niet langer een vanzelfsprekendheid. Het Drentse water is vervuild en natuur en ook landbouw hebben steeds meer last van droogte. Drenthe moet daarom deze bestuursperiode werk maken van een zelfvoorzienend robuust watersysteem. Daar hebben de natuur, de landbouw en  onze drinkwatervoorziening baat bij. 

Het KNMI voorspelt dat in 2050 de droge periodes in Nederland in de zomers extremer en langer zullen zijn. Aan de andere kant krijgen we te maken met meer heftige buien. Om droogte én wateroverlast tegen te gaan is het daarom nodig om een omslag te maken van het afvoeren naar het vasthouden van water. De zandgronden van het hoger gelegen Drents Plateau kunnen dé strategische grondwatervoorraad van Noord-Nederland worden. Als we een veel groter deel van de neerslag hier laten infiltreren in de bodem in plaats van het meeste water zo snel mogelijk af te voeren, kunnen we droge perioden beter overbruggen. 

Droge voeten in de winter

Dat Drenthe meer water moet vasthouden als buffer voor droge tijden, blijkt ook uit het rapport dat drinkwaterbedrijf WMD recent heeft gepresenteerd. Op dit moment voeren de waterschappen in de winter veel water af om natte voeten te voorkomen. In de zomer voeren de waterschappen juist water aan om extreme droogte te voorkomen (zie kader hier onder). Maar vraag is of dat in de toekomst door klimaatverandering nog steeds mogelijk is. 

Tekst gaat verder onder het kader

Waterbalans WMD

WMD heeft de waterstromen in de provincie in beeld gebracht. Daaruit blijkt dat er jaarlijks gemiddeld 2.395 miljard liter water valt in Drenthe in de vorm van regen. Twee derde van de regen verdampt weer. Van de hoeveelheid water die overblijft, het neerslagoverschot, wordt circa 75% (668 miljard liter) via sloten, beken en kanalen afgevoerd naar het IJsselmeer en de Waddenzee. In de zomer wordt juist weer 62 miljard liter water uit het IJsselmeer aangevoerd.

Waterkwaliteit in 2027 op orde

De transitie van ons watersysteem is één van de grote opgaven van deze Statenperiode. Niet alleen voldoende water, ook schoon water is geen vanzelfsprekendheid meer. In het Drentse water zit een (te) groot aantal milieuvreemde stoffen, zoals pesticiden, medicijnresten, meststoffen en microplastics. Ook daarvoor is een aanpak noodzakelijk, want de Europese Kaderrichtlijnwater vereist dat de waterkwaliteit in 2027 op orde is. 

Met het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) zet het Rijk in een integrale aanpak voor natuur, water en klimaat in het landelijke gebied.  De ambitie van het kabinet is een sterke en veerkrachtige natuur, een robuust watersysteem en een klimaatbestendige toekomst. Uiterlijk 1 juli moet de provincie bij het Rijk een eerste versie van het Provinciaal Programma Landelijke Gebied (PPLG) opleveren, waarin voor Drenthe de opgaven voor water, klimaat en natuur samenkomen. Dit is hét moment om keuzes te maken die moeten leiden naar een zelfvoorzienend robuust watersysteem in Drenthe. 

Benieuwd naar het rapport van drinkwaterbedrijf WMD?