Friese initiatieven bezoeken locatie Energietuin-Assen

16 maart 2023

Friese initiatieven bezoeken locatie Energietuin-Assen

Woensdag 8 maart kwam een Friese delegatie van drie initiatieven, Plaatselijk Belang Scharsterbrug, Stienzer Energykoöperaasje (StEK) en BiodiverStiens naar Drenthe om inspiratie op te doen over Energietuinen. De Natuur en Milieufederatie Drenthe is, samen met partners, al een aantal jaren bezig met de ontwikkeling van een Energietuin in Assen-Zuid en deze ervaringen delen ze graag. Na een enthousiaste uitwisseling in het Duurzaamheidscentrum in Assen werd aansluitend een bezoek gebracht aan de locatie van de Energietuin Assen-Zuid. Ook de collega’s van de Friese Milieu Federatie (FMF) waren aanwezig en de boodschap is duidelijk: Friesland wil een Energietuin!

Volop kansen in Friesland

Als eerste wilden we meer horen over de inspanningen van de Friese werkgroepen en coöperatie. Bauke Kuiper van de Stienzer EK trapte af, over hoe de werkgroep de trias energetica als uitgangspunt neemt. Het doel van de coöperatie is het tegengaan van klimaatverandering, of zoals gezegd: “ Daar een stiensje aan bijdragen door energie te besparen en energie duurzaam op te wekken.” Met 133 leden en 8 werkgroepen is de StEK al aardig op weg hiermee. Het concept van de Energietuin geeft inspiratie, hoe is dit op poten gezet in Drenthe? Marianne de Jongh van BiodiverStiens vertelde over de missie om Stiens groener en biodiverser te maken. En dat begint bij de basisschool: “Door kinderen positief te betrekken bij meer groen in hun dorp, sla je twee vliegen in een klap. Direct meer biodiversiteit en betrokkenheid bij de jonge generatie.” BiodiverStiens werkt momenteel ook aan een voedselbos aan de Oostkant van Stiens.

Duurzame driehoek Joure

Esther Beneker van Plaatselijk Belang Scharsterbrug vertelde daarop over hun inspanningen om, samen met o.a. Moai Skarsterlân, het voormalig A7 tracé bij Joure om te vormen tot een groengebied. Door dit gebiedje groener te maken complementeert het de groene zone aan de zijde van Joure. Een kansrijke ontwikkeling. Het concept van de Energietuinen lonkt, kan dit gebied plaats bieden aan natuur-inclusieve duurzame energieopwekking? Hierin mag participatie niet ontbreken, vindt Esther. “Er liggen kansen om dit met Wikselwurk, overheidsparticipatie van de gemeente de Fryske Marren op te pakken. De omarming en ondersteuning van de gemeente is hier gewenst.”

Ervaringen van het ontwerp- en ontwikkelproces in Assen-Zuid

In Drenthe is een ontwikkelgroep al een aantal jaren bezig met de realisatie van een Energietuin in Assen-Zuid. De Energietuin is bijna aan de bouw toe, maar het proces tot nu toe is misschien nog het meest interessant. Want hoe is het plan ontstaan? Welke rol speelde de gemeente Assen hierbij en hoe ga je vervolgens aan de slag met een participatief ontwerp? Tijdens de bijeenkomst doen een aantal leden van deze ontwikkelgroep hun verhaal. Tamara Beens van gemeente Assen, is al sinds 2017 betrokken bij de ontwikkeling van de Energietuin. Het begon klein, de gemeente zocht een bestemming voor een stuk grond dat een toekomstige bestemming had als bedrijventerrein. Wat konden ze er tot die tijd mee doen? Een zonnepark leek een goede oplossing. Maar niet zonder inwoners te betrekken, het moest wel een gedragen ontwerp worden. En zo ging de bal rollen. Met meerdere ontwerpsessies met omwonenden, de connectie met de Energiecoöperatie Duurzaam Assen en het aandragen van het concept van de Energietuinen van de Natuur en Milieufederaties werd het een prachtig en soms complex geheel. Tamara geeft aan: “Wij hebben door dit proces als gemeente ook veel geleerd over inpassing en lokaal eigendom bij zonneparken”.

Bewaak je eigen voorwaarden

Bram Busstra van de Energiecoöperatie Duurzaam Assen is ook vanaf het begin betrokken bij de Energietuin Assen-Zuid. De coöperatie wordt deels eigenaar van de Energietuin en gaat de stroom lokaal verkopen. Bram geeft de aanwezige partijen een tip: “Maak duidelijke afspraken bij aanvang. Hou je eigen randvoorwaarden in de gaten als je afspraken maakt met ontwikkelaars.”

Op locatie: hoe beplanting het verschil maakt

En na al die theorie was het tijd om naar de locatie zelf te gaan: dan gaat het echt leven! Onder leiding van Remi van Beekum, ontwerper van het beplantingsplan voor de Energietuin, gingen we kijken bij de locatie. Een groot deel van de beplanting is al aangebracht door de groenbeheerder. En het enthousiaste verhaal van Remi onderschrijft dat een Energietuin staat of valt met het vooraf goed nadenken over beplanting. Het geeft de Energietuin letterlijk kleur en biedt beschutting en voedsel aan dieren. Zijn tip voor het plaatsen van zon op land: “Zorg ervoor dat je zonnepanelen hoog genoeg zijn. Zo groeien bij een matig groenseizoen sommige planten tot een meter terwijl de rest nog niet zover is. Bij te lage panelen moet je dan te vroeg maaien. Dat is zonde. Je kunt er ook makkelijker onderdoor met de maaimachine.”