Boekweit: de avontuurlijke pionier van de Drentse akkers

11 augustus 2025

Boekweit: de avontuurlijke pionier van de Drentse akkers

Welkom in Drenthe, waar de landbouw van de toekomst al gewoon groeit! De komende tijd zetten we in de Drentse proeftuin 12 mooie gewassen in het zonnetje: van veldboon tot zonnekroon. Deze gewassen zorgen voor een gezonde bodem, meer leven, plantaardige eiwitten, biobased bouwmaterialen én lokaal voedsel. Geen grote woorden, maar daden op het land. Deze keer nemen we je mee boeiende wereld van boekweit…

Hallo, ik ben Boekweit. Niet zomaar een gewas, maar een pionier die al eeuwen lang een stempel drukt op het Drentse landschap. Mijn veelzijdige karakter bracht boeren ooit hoop op schrale zandgronden, en vandaag sta ik opnieuw in de spotlights dankzij mensen als Peter Brul en alle telers van de Boekweitcoöperatie.

Ik heb een rijke geschiedenis. Al sinds de late Middeleeuwen groeien boeren in Drenthe mij op hun akkers. Waar anderen stuntelen op arme grond, stijg ik juist op: diepgeworteld, weerbaar en altijd gericht op herstel. Het maakt me de ideale partner voor zij die kiezen voor duurzamere landbouw, waar zowel de opbrengst als de gezondheid van bodem, natuur en mens centraal staat.

Samenwerken aan biodiversiteit en landschap

Mijn kracht zit in samenwerking. Vroeger was ik de hoofdteelt, samen met rogge, op de oostelijke zandgronden. Rond 2008 werd mijn potentie opnieuw ontdekt toen Peter Brul – voortrekker in biologische landbouw – met een groepje nieuwsgierige boeren een pilot startte. Die pilot groeide uit tot de Boekweitcoöperatie. Inmiddels werken we samen met zo’n 50 boeren en dromen wij van 10.000 hectare vol bloemrijke velden, waar dan 100 miljoen (!) bijen, vlinders en andere insecten zich thuis voelen.

• Sluit je aan bij de Boekweitcoöperatie!
  De Boekweit Coöperatie zet zich in voor de terugkeer van lokale boekweitteelt in Nederland. Door samen te werken met Nederlandse boeren en verwerkers zorgt de coöperatie ervoor dat de boekweit die we hier eten, ook écht in Nederland wordt verbouwd. Zo stimuleren ze een gezondere, lokale voedselketen met aandacht voor biodiversiteit en duurzaamheid. Iedereen kan lid worden of een aandeel nemen; zo draag je actief bij aan de groei van Nederlandse boekweit, eerlijke prijzen voor boeren en minder import. Word vandaag lid en help mee aan een duurzame toekomst voor Nederlandse boekweit!

  Lees alles over lid worden

Ik doe meer dan enkel groeien. Mijn bloemen lokken per hectare meer dan 10.000 wilde bijen, honingbijen, zweefvliegen, vlinders en andere insecten (op basis van tellingen de afgelopen jaren), waardoor de biodiversiteit op en rond akkers zichtbaar toeneemt. Onderzoekers en imkers zien dat ik niet alleen de grond, maar het hele leefgebied verrijk. En ik doe dat zonder kunstmest of chemische hulpmiddelen; puur natuur, passend bij vruchtwisseling (afwisselend andere gewassen telen) en natuurinclusieve teelt.

Van veld naar bord: mijn reis door de keten

Na de oogst begint mijn reis pas echt. Vroeger werden mijn zaden helemaal naar Noord-Holland gebracht voor verwerking. Nu starten de Drentse boekweitpioniers samen hun eigen pel-lijn op, waarmee ik lokaal kan worden schoongemaakt, gedroogd, gepeld en verpakt. Zo ben ik ineens dichtbij, te herkennen in lokale winkels, webshops en zelfs als bloem, pasta, crackers, tempeh of bier. Er zijn inmiddels meer dan 25 verschillende producten waarvoor je mij kunt inzetten – en steeds meer mensen ontdekken de smaak van dichtbij.

Zelfs wat van mij overblijft wordt niet verspild. Mijn doppen vind je terug in hoofdkussens, als isolatiemateriaal, of zelfs als biologisch transportmiddel voor natuurlijke gewasbescherming. Want ik laat geen afval achter, maar altijd weer nieuwe mogelijkheden.

De waarde van korte ketens en lokale betrokkenheid

Toch zijn er uitdagingen. Boekweit uit het buitenland is vaak goedkoper, dus het is voor de coöperatie belangrijk om mij efficiënt te verwerken en een eerlijke prijs te kunnen vragen. Maar de korte keten -direct van boer naar bord- geeft mij veel meerwaarde: je weet waar ik vandaan kom, wie mij teelde en dat elke keuze voor mij een investering is in een gezondere omgeving.

Mijn missie? Mensen helpen de verbinding tussen landschap, landbouw en voeding te herstellen. Want als mijn verhaal meer wordt verteld, inspireert dit mensen om stil te staan bij wat er op hun bord ligt. En zo draag ik hopelijk bij aan een Drenthe waarin natuurinclusieve landbouw de nieuwe normaal is.