Waddenzee-waddenland, cultuurhistorische aspecten van het internationale Waddengebied

Werelderfgoed Waddenzee. Die eretitel is verleend op basis van natuurwetenschappelijke kwaliteiten. Maar al meer dan drieduizend jaar wonen en werken er ook grote aantallen mensen rond de Waddenzee. Inwoners die nodig zijn om het predicaat Werelderfgoed tot een succes te maken. Bovendien is in het Waddengebied sprake van een intensief en gevarieerd gebruik door bezoekers. Iedereen heeft wel een mening over het Waddengebied en zijn bewoners. Om te beginnen de bewoners zelf, die het gebied overigens niet of nauwelijks als een eenheid ervaren. Het ligt in een drietal landen (Nederland, Duitsland, Denemarken), is letterlijk uitgestrekt en heeft een onhandige, verbrokkelde vorm. Daarnaast bestaat het ook nog eens uit twee hoofddelen: een verzameling eilanden met een ertegenover gelegen vasteland, die vaak letterlijk met de rug naar elkaar leven. Overigens ook het vasteland (Waddenland) bestaat bij nadere beschouwing uit een verzameling schiereilanden die veelal evenzeer langs elkaar heen leven. Wat evenmin helpt: Het Waddengebied dat – ten westen van de Elbe – west-oost is georiënteerd, is zowel cultureel als sociaaleconomisch vooral noord-zuid gericht.

Meindert Schroor is geograaf, historicus en directeur van bureau Varenius te Leeuwarden. Bureau Varenius is een onderzoeks- en publiciteitsbureau op het gebied van de geografie en de cultuurhistorie van Nederland. Het heeft zijn werkterrein voornamelijk in Noord- en Oost-Nederland.