Excursie Lathen

1 februari 2012

Vrijdag 20 januari vertrok een bus vol lokale duurzame initiatieven uit Drenthe naar het Duitse Lathen om geïnspireerd te worden door een succesvol initiatief aldaar. Deze excursie vormde de aftrap van het ‘netwerk lokale duurzame initiatieven Drenthe’ dat de Natuur en Milieufederatie Drenthe heeft opgericht.

De excursie startte bij het duurzaam gebouwde kantoor van Staatbosbeheer in Zwartemeer. Hier verzorgde de natuur- en milieufederatie een presentatie over een voorverkenning onder verschillende lokale energiebedrijven in Nederland. Zij heeft verschillende initiatieven gevraagd naar hun ervaringen, leerpunten en ondersteuningsvraag. Duidelijk is dat er op lokale schaal al veel gebeurt op het gebied van duurzame energie. Ondanks dat nog weinig initiatieven daadwerkelijk operationeel zijn, laten de draaiende initiatieven zien dat het zeker kan. Belangrijke punten zijn het professionaliseren van de organisatie, de onmogelijkheid van salderen bij opwekking buiten de woning en het loskrijgen van financiering (waaronder startkapitaal).
>>> Ga naar de presentatie Janneke Wolkorte (pdf)

Peter Breithaupt van Grunniger Power ging vervolgens in op het verschil tussen Nederland en Duitsland bij het oprichten van een lokaal energiebedrijf. In Duitsland zijn in tegenstelling tot in Nederland de lokale energienetten in het bezit van de lokale overheden. Burgers kunnen dus hun lokale politici dwingen deze netten ook te gebruiken voor duurzame projecten. Zij lopen niet aan tegen het salderingsprobleem zoals dat in Nederland speelt.
Daarnaast vertelde hij kort over het inspirerende initiatief ‘Grunneger Power’ in Groningen, waar hij bij betrokken is. Zij wil de inwoners en bedrijven in de stad helpen hun eigen energie op te wekken. Daarnaast hebben zij de intentie een lokaal groen energiebedrijf op te starten. Meer informatie over Grunneger Power vindt u op hun website.
> Ga naar de presentatie van Peter Breithaupt (pdf) © Grunneger Power U.A.

Rond het middaguur vertrok de bus richting Lathen. In Duitsland zijn al meer dan 300 lokale energiecoöperaties (genossenschaften) actief. Onderweg zagen we de nodige windmolens, waarvan een aantal in het bezit zijn van Lathen. Als eerste bezochten we de zonnecentrale van 2,1 MW, waarin ook burgers participeren.

Na een tussenstop bij een enorme wkk op hout werden we door burgemeester Karl-Heinz Weber ontvangen op het stadhuis van Lathen. Hij vertelde over de ambities van de gemeente. Een inspirerend voorbeeld is het warmtenet dat in het centrum van Lathen is aangelegd. De grote wkk wordt ingezet om het bestaande warmtenet (dat nu o.a. zijn energie krijgt via biogasinstallaties) uit te breiden. Op dit moment hebben ongeveer Lathense 280 huishoudens zich aan laten sluiten op het warmtenet.
> Ga naar de presentatie van burgemeester Weber (pdf)

Volksbank Emsland participeert in verschillende coöperaties en is onder andere financier van het warmtenet van Lathen. Het doel van de ‘Energiegenossenschaft’ is om gezamenlijk te investeren in een lokale hernieuwbare energievoorziening om hierin meer onafhankelijk te worden en bij te dragen aan de klimaatdoelstellingen. Wilfried Freerks, directeur van de Volksbank, legde uit hoe de coöperatievorm ‘Energiegenossenschaft’ eruit ziet en waarom dit concept zo succesvol is. Erg belangrijk volgens hem is: “Mensen kunnen zich beter met iets identificeren, wanneer zij het mede vorm hebben gegeven. De leden van de coöperatie hebben allen een stem, ongeacht de hoogte van de investering. Zij beslissen onder andere mee over het beleid en de activiteiten van de coöperatie.”
> Ga naar de presentatie van Wilfried Freerks (pdf)

Ter afsluiting brachten we een bezoek aan het Klimacenter in Werlte. Dit informatiecentrum over duurzaam bouwen en wonen heeft een grote opstelling van duurzame installaties en materialen. Dhr. Fricke en dhr. Wieland verzorgden hier een rondleiding langs een variëteit van houtgestookte verwarmingsinstallaties en isolatiematerialen. Meer informatie over het Klimacenter vindt u op hun website.

Meer informatie