Zoeken
Brede steun voor meer sturing op Drentse zonnecentrales
27 juni 2018
Brede steun voor meer sturing op Drentse zonnecentrales
Er is brede maatschappelijke steun voor meer zonne-energie in Drenthe maar de wijze waarop dit nu gebeurt, leidt tot grote verdeeldheid, weerstand en zorgen. Er is voor alle partijen werk aan de winkel. Dit moet anders en beter. Dit werd duidelijk tijdens het publiek debat ‘Zonneparken passend bij Drenthe’, dat de Natuur en Milieufederatie Drenthe gisteravond organiseerde.
De huidige kaders en financiële regelingen leiden tot een snelle opmars van centrales in het buitengebied. Dit terwijl alle betrokken de zonnepanelen liever eerst op de daken willen. De betrokkenheid van inwoners bij beleid en plannen, laat nog veel te wensen over. Dit zorgt voor weerstand en ondermijnt de gewenste energietransitie.
De Drentse veldslag
We staan, met de energietransitie, voor misschien wel de grootste uitdaging van deze eeuw. Het draagvlak voor deze uitdaging is groot. Tegelijkertijd groeit ook de bezorgdheid over de hoeveelheid zonneparken die uit de grond schieten. Slaan we zo de goede weg in, of wordt het een veldslag?
Regionale energiestrategie
Als we het proces van onderop handen en voeten geven, wordt het geen veldslag, stelt gedeputeerde Tjisse Stelpstra. Hij gaf in een openingspitch aan het komende jaar aan de slag te willen met een regionale energiestrategie en daarin moet iedereen meedoen. Van inwoners tot milieuorganisaties, gemeenten en projectontwikkelaars. “Regie van de provincie kan, op proces en naar een beslissing. De rest moet men zelf invulling aan geven”.
Worden we echter niet ingehaald door de dagelijkse praktijk? Projectontwikkelaars leggen twintig keer meer PV aan dan particuliere initiatieven, vertelt de aanwezige factchecker. De vraag is in hoeverre omwonenden en andere belanghebbenden nu ruimte en de tijd krijgen om mee te praten. Veel bewonersgroepen voelen zich overdonderd door de snelheid waarin ze geconfronteerd worden met zonneparken.
Een belangrijk en veel gehoorde stelling tijdens het debat is: ‘eerst daken en later pas op de grond’. Volgens Rijksadviseur Berno Strootman moeten we eerst alle andere verduurzamingsmaatregelen treffen, voordat we zonneparken gaan aanleggen in het buitengebied. Volgens hem kunnen we met deze zonneparken wachten tot 2040. Belangrijke argumenten: de gezondheid van de bodem, de aantasting van het landschap, het behoud van landbouwgrond.
“Eerst daken en later pas op de grond’. Maar, met daken alleen gaan we het niet redden.”
-Auke Jan Veenstra LTO Nederland.
Hervormen subsidieregeling noodzaak
“Zonnepanelen op daken zijn echter ingewikkelder dan vaak word geschetst”, vertelt Albert Smand van de energie coöperatie EnergieKansen. De huidige SDE regeling zorgt er onder andere voor dat geld regeert, zon op daken wordt ontmoedigd en kleine initiatieven buiten de boot vallen. Het oordeel over de huidige subsidieregeling en het effect ervan op de markt is vernietigend. Doel, wens en realiteit lijken binnen de huidige kaders steeds verder uit elkaar te drijven. De roep om gezamenlijk toe te werken naar betere kaders en een Drents energiemanifest nemen toe.
“Zonneparken moéten in overleg met de omgeving ontwikkeld worden.”
–Michel Arninkhof van Holland Solar
Acceptatie en participatie
Als lokale initiatieven en organisaties zich verenigen kan er, vanuit zo’n gezamenlijk startpunt, een eerlijk speelveld ontstaan. Pas wanneer dat zover is, kunnen we echt “opschieten en opschalen”, aldus Jaap Hoeksema van EnergieVanOns. Dan, wanneer mensen vanaf een vroeg stadium onderdeel uitmaken van een project, is er ongelooflijk veel mogelijk. Rob Rietveld versterkt dit punt door aan te geven dat echte participatie zit in de voorkant van het planproces. Dat gaat vooral over de ruimtelijke besluiten en niet alleen over de uitwerking van projecten. Hij doet een dringende oproep naar provincie en gemeenten hier echt gehoor aan te geven.
Hoe nu verder?
De missie is duidelijk: de financiële kaders moeten anders. Er is een brede steun voor meer sturing en gemeenschappelijke regie en de positie van bewoners moet beter worden geborgd. Belangrijk is om nu samen de handschoen op te pakken en in samenwerking met alle betrokken partijen te komen tot goede randvoorwaarden.
De resultaten uit het debat worden door de Natuur en Milieufederatie Drenthe meegenomen in vervolg-initiatieven. Wij houden u op de hoogte.
Onderzoeksresultaten peiling
Voorafgaand aan het debat hebben we een onderzoek gedaan onder 140 panelleden. Daar zijn een aantal duidelijke peilingen uitgerold…
- Zonnepanelen moeten eerst op daken (67%).
- De mening zijn sterk verdeeld als het gaat om het toestaan van zonneparken in alle soorten landschap.
- Een ruime meerderheid van 67% vindt dat zonneparken alleen mogen worden aangelegd met genoeg draagvlak van de omgeving.
- Een iets kleinere meerderheid van 60% vindt dat de omgeving ook moet
- Maar liefst 70% van de deelnemers zou graag willen meepraten als er een zonnepark in eigen omgeving komt.
- Zonneparken in beekdalen (72%) en natuurgebieden (75%) zouden verboden moeten worden.
- Zonneparken in landbouwgebieden alleen onder voorwaarden, aldus 55% van de deelnemers.
- Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het op tijd betrekken van omwonenden (60%).
Bekijk hier alle resultaten (pdf).
Met dank aan alle deelnemers en in het bijzonder aan de gespreksleider Jaap Jepma, de factchecker Jan Willem Zwang van Greenspread, gedeputeerde de heer Tjisse Stelpstra, landschapsarchitect en Rijksadviseur Berno Strootman, directeur Drents Landschap Sonja van der Meer, Auke Jan Veenstra van LTO, Albert Smand van EnergieKansen, Michel Arninkhof van Holland Solar, Wessel Bakker en Ina Bakker van Werkgroep Zonnepark Trekgatenweg NEE!, Jaap Hoeksema van Energie van Ons, Rob Rietveld deskundige bewonersparticipatie en Welmoed Visser, Miss Earth Drenthe.